SPEL IN PSYCHO-EDUCATIE
Spelmateriaal kan heel verhelderend zijn voor gezinsleden. Als de therapeut op de expertstoel gaat zitten en het gezin iets wil uitleggen over hoe systemen soms werken of hoe bepaalde processen te begrijpen zijn, dan is er vaak veel verbale activiteit. Om de boodschap te versterken is het gebruik van spelmateriaal heel prettig, en de kinderen zijn ook beter betrokken in het verhaal.
Er zijn heel veel mogelijkheden, hier een kleine greep uit.
De ruimte in een gezin
Overgangsfases, transities, in een gezin zijn soms lastig. Ouders maken bijvoorbeeld een hele ontwikkeling door van eerst alleenstaand (en volledig alle ruimte hebben om keuzes te maken) naar een partnerschap, naar de komst van het eerste kindje. Beide ouders en het eerste kindje maken een hele ontwikkeling door bij de komst van een twee kindje. Er moet gedeeld worden in de ruimte. Ik laat dat vaak zien aan de hand van een vormenpuzzel. In de foto hieronder is te zien hoe dat uitgelegd kan worden. Iedereen ziet dat ieders ruimte kleiner wordt en dat die gedeeld moet worden. Dat kan soms frictie opleveren.
Zo kan ook uitgelegd worden dat iemands gedragsprobleem of handicap ineens meer aandacht kan vragen, letterlijk mee ruimte vraagt waardoor de boel steeds maar weer tot uitbarsting komt. Het huis is dan letterlijk te klein. Deze uitleg zien we hieronder weergegeven in de puzzel.
Er zijn talloze mogelijkheden. Ook het moeten schakelen van kinderen naar twee huizen en dus ineens van bijvoorbeeld van 4 naar 3 personen per huishouden. En dan de komst van de nieuwe partners al dan niet met kinderen. Het levert enorm veelt begrip op in hoe veel ieder moet schakelen en moet schikken in de ruimte.
Ik ben niet mijn broertje of zusje
Kinderen lijken soms enorm op elkaar en komen uit dezelfde vader en moeder. Toch verschillen ze in behoeften, gedrag en aanpak die ze nodig hebben. Ouders hebben dat niet altijd door. Het tonen van spelmateriaal dat er heel vergelijkbaar uitziet (de een is alleen veel groter dan de ander) maar toch een heel andere bediening vraagt ondanks de gelijkenis, kan heel verhelderend zijn.
De interne druk
In een gezin kunnen de spanningen hoog oplopen. Ook spanningen die men opdoet in de loop van de dag door school of werk maken dat de boel soms op ontploffen staat. De interne druk van emoties wordt dan te hoog. Ouders reageren vaak op een kind wat te druk doet, of prikkelbaar is. Dat gaat vaak met extra externe druk, bijvoorbeeld door vragen stellen, regels te herhalen, te praten met het kind, waardoor vaak de interne druk bij het kind nog hoger oploopt.
Door simpel het ballonspeeltje te gebruiken, leren ouders en kinderen dat om een ontspannen toestand te creëren de externe druk verlaagd moet worden. Dat betekent.. even loslaten en het ijzer smeden als het koud is.
